آموزش کمک های اولیه و لزوم یادگیری آن
آیا از آموزش کمک های اولیه چیزی می‌دانید؟ شاید تصور کنید که فقط کسانی که در رشته‌های پزشکی یا پیراپزشکی تحصیل کرده‌اند توانایی کمک رسانی به افراد نیازمند را داشته باشند، اما اینطور نیست و باید همه برای مواقع ضروری آن را یاد بگیرند.
امروزه با افزایش سطح سواد و دانش بشر کسانی که پزشک نیستند هم می‌توانند نقش موثری در نجات جان انسان‌ها ایفا کنند. بنابراین یادگیری اصول کمک های اولیه برای همه واجب است. در واقع کمک های اولیه همانطور که از اسمش پیداست اکثرا برای اقدامات اولیه انجام می‌شود.
معرفی و اهداف کمک های اولیه
کمک های اولیه به مجموعه کارهایی گفته می‌شود که برای کمک رسانی به افراد آسیب دیده، جلوگیری از آسیب بیشتر و حتی مرگ افراد تا رسیدن پزشک یا رسیدن به مراکز درمانی انجام می‌شود. سر خط اهداف انجام کمک های اولیه:
- کاهش استرس مصدوم
- سریع و به موقع انجام شدن کمکهای اولیه
- کمک به بیمار تا رسیدن به مراکز درمانی
- جلوگیری از مرگ بیمار یا مصدوم
ویژگی‌های یک امدادگر کمک های اولیه
یک امدادگر با آموزش کمکهای اولیه علاوه بر تلاش برای نجات جان همنوع خود، ویژگی‌های دیگری را هم باید دارا باشد و آن را رعایت کند.
- خونسرد و مسلط بودن
- آرامش دادن به مصدوم و کاهش استرس
- سرعت عمل بالا در حین انجام کمکهای اولیه
- آراستگی ظاهری مناسب و خوش برخورد بودن
- برخورداری از مهارت و دانش لازم برای انجام کمکهای اولیه
- رعایت کردن حریم وظایف خود و دخالت نکردن در امور پزشکی
وظایف یک امدادگر و آموزش کمک های اولیه
هر امدادگر بعد از یادگیری کمک های اولیه وظایفی دارد که باید آن را رعایت کند. بعد از خواندن سرتیترها در ادامه مقاله به توضیح این موارد میپردازیم.
- مراقبت از خود
- ارزیابی مصدوم
- انجام دادن کمکهای اولیه
- مدیریت و کنترل صحنه آسیب
- تماس با پزشک یا مراکز درمانی
- انتقال مصدوم به مکان‌های امن در حالی که به مصدوم آسیب وارد نشود
نشانه‌های وجود استرس در مصدوم
اکثرا مصدومان حوادث، استرس بالایی دارند که نشانه هایش را در ادامه مرور می‌کنیم.
- فشار خون بالا
- ترس و هیجان بالا
- سریع نفس کشیدن
- افزایش زیاد تعداد نبض
- انقباض شدید عضلات و ماهیچه‌ها
- گشادی مردمک‌ها و بازشدن بیش از اندازه پلک‌ها
ارزیابی مصدوم در آموزش کمک های اولیه
یکی از ویژگی‌های اصلی که در آموزش کمک های اولیه وجود دارد، ارزیابی مصدوم است. منظور از ارزیابی، بررسی صحنه حادثه و وضعیت مصدوم از نظر میزان جراحات وارد شده، سطح هوشیاری و عواملی که ممکن است زندگی مصدوم را به مخاطره بیندازد است.
ارزیابی مصدوم به دو دسته ارزیابی اولیه و ارزیابی ثانویه تقسیم می‌شود که هر کدام موارد خاص خود را دارد که باید دقیق انجام شود.
موارد ارزیابی اولیه
- کنترل مسیر هوایی بیمار
- برقرار کردن و کنترل تنفس
- درمان خونریزی فرد آسیب دیده
موارد ارزیابی ثانویه
- صحبت کردن با بیمار و کسب اطلاعات لازم، مانند هویت، سن و مشکل اصلی بیمار
- معاینه بیمار از نظر فشار خون
- کنترل نبض با استفاده از رادیال مچ دست یا کاروتید گردن
- اندازه گیری دمای بدن با استفاده از دماسنج
بیشتر بدانید: راه های جلوگیری از سکته مغزی
بهترین محدوده فشارخون در افراد مختلف
- در شیرخواران فشار 70-50 میلی متر جیوه
- در کودکان فشار 120-80 میلی متر جیوه
- در بزرگسالان فشار 140-90 میلی متر جیوه
بهترین بازه دمایی بدن
مناسب‌ترین بازه دمایی بدن افراد مصدوم بین 36 تا 38 درجه سانتی گراد می‌باشد.
کنترل تنفس در آموزش کمک های اولیه
در مواجهه با مصدوم حتما باید تنفس او بررسی شود. برای این کار می‌توان به حرکت قفسه سینه توجه کرد و همچنین با قرار دادن انگشتان دست در مقابل بینی او، خروج هوای بازدم را بررسی کرد. اگر بیمار تنفس نداشت، مسیر هوایی او با زبان و یا با یک جسم خارجی مسدود شده است.
کنترل تعداد تنفس
برای کنترل تعداد تنفس باید به تعداد حرکات قفسه سینه در طول یک دقیقه توجه کرد. بهترین تعداد تنفس در افراد مختلف:
- در شیرخواران 40-25 بار در دقیقه
- در کودکان 30-15 بار در دقیقه
- در بزرگسالان 20-12 بار در دقیقه
در موارد زیر تنفس می‌تواند غیر طبیعی باشد
- خس خس کردن سینه
- با زحمت و سختی نفس کشیدن
- شنیدن صداهای اضافه در تنفس که ممکن است ناشی از مسدود بودن راه هوایی به وسیله مایعات یا اجسام خارجی باشد
نحوه باز کردن مسیر هوایی بیمار
با قلاب کردن یکی از انگشتان می‌توان زبان را سر جایش قرار داد و یا بیمار را وادار به استفراغ کرد تا جسم خارجی از راه هوایی بیرون آید. برای این که اطمینان حاصل شود راه تنفسی بیمار باز است سر او را به سمت عقب برده و فک و چانه اش را به سمت بالا نگه دارید.
بیشتر بدانید: ورزش های هوازی کاربردی
مانور شکمی و مانور هایملیخ در آموزش کمک های اولیه
برای خارج کردن جسم خارجی از راه هوایی از روش‌های دیگری هم استفاده می‌شود که مانور شکمی و مانور هایملیخ نامیده می‌شوند.
مانور شکمی چیست؟
اگر فرد بیهوش باشد، باید قسمت نرمی کف دست را میان انتهای جناغ و ناف قرار داده و به سمت داخل و بالا فشار دهید. این مانور 6 بار انجام می‌شود.
مانور هایملیخ چیست؟
در صورتی که فرد هوشیار و قادر به حرکت باشد، باید پشت سر بیمار قرار گرفته و دست‌ها را زیر بغل او به صورت مشت شده قرار داده و با نرمی کف دست به سمت داخل و بالا فشار دهید. این مانور 6 تا 9 بار انجام می‌شود.
نکته اساسی این است که نباید برای کودکان زیر یک سال، زنان بادار و افراد چاق دارای اضافه وزن، مانور شکمی و هایملیخ انجام شود.
انواع تنفس مصنوعی در بزرگسالان
در ادامه به تشریح انواع تنفس مصنوعی مورد استفاده در کمک های اولیه میپردازیم.
تنفس مصنوعی به روش دهان به دهان
برای تنفس مصنوعی دهان به دهان مراحل زیر را به ترتیب انجام دهید.
- با استفاده از انگشتان شست و اشاره، سوراخ‌های بینی بیمار را ببندید.
- با کشیدن یک نفس عمیق لب‌های خود را دور لب‌های بیمار قرار داده و تا زمانی که قفسه سینه بیمار به سمت بالا حرکت کند، در شش‌های او بدمید.
- سه تا چهار ثانیه دمیدن را متوقف کرده و از صورت بیمار فاصله گرفته و بینی او را رها کنید تا هوای درون شش‌هایش خارج شود.
- دوباره با کشیدن یک نفس عمیق، تنفس مصنوعی را تکرار کنید. در صورت مشاهده نبض، این کار را تا 10 تنفس در دقیقه ادامه دهید تا بیمار بهبود یابد.
تنفس مصنوعی به روش دهان به بینی
این روش دقیقا شبیه تنفس دهان به دهان می‌باشد ولی به جای بینی، دهان مصدوم را بسته و از طریق بینی تنفس داده می‌شود.
هشدار: در صورتی که مصدوم نبض و تنفس داشته باشد به هیچ وجه نباید از تنفس مصنوعی استفاده شود. زیرا ممکن است این کار به مرگ بیمار منجر شود.
تنفس دهان به دهان و بینی
این نوع تنفس مصنوعی برای شیرخواران و کودکان مورد استفاده قرار می‌گیرد و به تعداد 4 تا 6 تنفس در شش‌های آن‌ها دمیده می‌شود.
در چه مواردی نباید از تنفس مصنوعی استفاده کرد؟
- در صورتی که فک مصدوم شکسته شده باشد.
- در صورتی که فرد به بیماری‌های واگیردار مبتلا باشد.
- وجود خون، زخم یا مواد سمی که به لب و دهان بیمار نزدیک باشد.
- وقتی که به دلیل انقباض شدید ماهیچه‌های صورت مصدوم، نباید فک و دهان او را باز کرد.
روش انجام ماساژ قلبی در آموزش کمک های اولیه
در ادامه مراحل ماساژ قلبی را مرور می‌کنیم. توجه داشته باشید که ماساژ قلبی فقط مخصوص بزرگسالان است.
- در کنار مصدوم روی دو زانو نشسته و لباس او را از قفسه سینه کنار بزنید. جوری که قفسه سینه کاملا قابل رویت باشد.
- انگشتان دو دست را لابه لای هم قرار داده و با استفاده از پاشنه کف دست، روی جناغ سینه را در حالی که بازوها به صورت مستقیم و قائم قرار دارند فشار می‌دهیم، طوری که قفسه سینه به اندازه 3 تا 5 سانتی متر پایین برود.
- سپس در حالی که دست‌هایمان روی قفسه سینه قرار دارد فشار را متوقف کرده تا قفسه سینه به حالت اولیه بازگردد. این کار 60 بار در دقیقه ادامه می‌یابد.
تعریف CPR و روش انجام آن
به احیای قلبی، ریوی و اعمالی که با استفاده از ماساژ قلبی و تنفس مصنوعی، برای افرادی که ایست قلبی کرده‌اند و تنفس ندارند، CPR گفته می‌شود.
روش اجرای CPR یک نفره برای بزرگسالان (2 به 30)
روش های CPR مختلف هستند که با آن ها آشنا میشویم. روش اول CPR یک نفره:
- ابتدا باید مسیر هوایی بیمار بررسی شود و در صورت لزوم مسیر هوایی باز شود.
- 2 یا 3 بار تنفس مصنوعی می‌دهیم تا تنفس برقرار شود.
- اگر فرد به ایست قلبی دچار شد در طول یک دقیقه، 30 بار ماساژ قلبی می‌دهیم، سپس تنفس و نبض بیمار را 3 بار در طول یک دقیقه بررسی می‌کنیم.
- در صورت بر قرار شدن نبض و ضربان قلب تنفس مصنوعی، را بدون ماساژ قلبی، 10 مرتبه در طول یک دقیقه انجام می‌دهیم تا تنفس بیمار بر قرار شود.
روش اجرای CPR به وسیله دو نفر برای بزرگسالان (2 به 30)
نفر اول مسئول تنفس مصنوعی و نفر دوم ماساژ قلبی را انجام می‌دهد. نفر اول بدون فاصله زمانی 2 بار تنفس مصنوعی انجام داده و نفر دوم بدون فاصله زمانی 30 بار با نرمی ماساژ قلبی را انجام می‌دهد. کلیه این فرآیند در بازه زمان 1 دقیقه باید انجام شود.
اجرای CPR برای نوجوانان (9 تا 13 ساله)
روش انجام این کار مشابه روش بزرگسالان می‌باشد. فقط با این تفاوت که به جای استفاده از هر دو دست فقط از یک دست روی جناغ سینه با ملایمت ماساژ قلبی داده می‌شود.
اجرای CPR برای شیرخوران و کودکان
به مدت یک دقیقه 2 بار تنفس مصنوعی دهان به دهان و بینی داده می‌شود و سپس بعد از بررسی نبض 30 بار ماساژ قلبی انجام می‌شود. توجه داشته باشید که در هنگام ماساژ قلبی باید دو انگشت (اشاره و میانی) را وسط قفسه سینه و روی جناغ قرار دهید.
نشانه های CPR درست و کارآمد
- هوشیار شدن بیمار یا مصدوم
- مشاهده تنفس طبیعی مصدوم بدون نیاز به تنفس مصنوعی و ماساژ قلبی
- بازگشت طبیعی نبض و ضربان قلب بیمار
بیشتر بدانید: دانستنی هایی درباره ی اهدای خون
در این دانستنی سایت سلامتی، قصد داشتیم تا شما را با آموزش کمک های اولیه و فوریت‌های پزشکی، مثل وظایف امدادگر و آموزش نفس مصنوعی، ماساژ قلبی و انواع CPR آشنا کنیم. اگر علاقمند هستید تا در زمینههای مجله سلامتی ، روانشناسی ، داروشناسی ، طب سنتی و تغذیه بیشتر بدانید، سایت بدانید را دنبال کنید.
